Công nghệ phát triển ngày một mạnh mẽ giúp chúng ta kết nối, giao dịch và chia sẻ thông tin chỉ bằng vài cú nhấp chuột. Thế nhưng, song song với những tiện ích ấy là hàng loạt rủi ro rình rập, đặc biệt là các hình thức scam – lừa đảo qua mạng. Ngày nay, scam ngày càng tinh vi và biến tướng dưới nhiều hình thức khác nhau, trở thành nỗi lo thường trực của người dùng internet. Vậy scam là gì? Làm sao để phòng tránh scam khi sử dụng internet? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Scam là gì?

Scam trên internet là các hành vi lừa đảo trực tuyến, tức là lợi dụng internet để lừa người khác nhằm chiếm đoạt tài sản, thông tin cá nhân hoặc đánh cắp tài khoản, dữ liệu. Những kẻ thực hiện hành vi lừa đảo này gọi là scammer.

Các dấu hiệu của scam có thể kể đến như:

Cách giao tiếp bất thường: Cách họ tiếp cận và trò chuyện với bạn có vẻ kỳ lạ so với bình thường.
Liên lạc từ nguồn không xác thực: Bạn không biết ai là người gửi những tin nhắn, email hay thực hiện cuộc gọi.
Yêu cầu nhấp vào liên kết hoặc tải xuống: Họ có những hành vi điều hướng bạn nhấp vào liên kết hoặc cài đặt ứng dụng nào đó cho điện thoại hoặc máy tính.
Yêu cầu chuyển tiền cho người lạ: Họ yêu cầu hoặc nhờ bạn chuyển tiền cho một tài khoản nào đó mà bạn không quen biết.
Ưu đãi quá hấp dẫn: Họ giới thiệu những ưu đãi với sự hứa hẹn về lợi ích và cơ hội nghe rất tuyệt vời, có thể là một món hời lớn có thể dễ dàng đạt được.
Yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân: Họ muốn biết những thông tin mang tính cá nhân cao như số căn cước, số điện thoại, địa chỉ nhà, ngày tháng năm sinh…
Có lỗi hoặc dấu hiệu giả mạo: Khi bạn thấy thông tin họ cung cấp có những lỗi sai hoặc điểm vô lý có thể là dấu hiệu của sự giả mạo hoặc sao chép.
Yêu cầu quyền điều khiển thiết bị: Họ muốn bạn chia sẻ quyền điều khiển thiết bị từ xa như chia sẻ màn hình. Tuy nhiên mục đích của họ là muốn truy cập nhiều hơn vào thiết bị của bạn chứ không đơn thuần là xem màn hình.
Khiến bạn cảm thấy lo lắng: Họ khiến bạn cảm thấy lo lắng, hoảng sợ về một vấn đề nào đó, từ đó làm theo hướng dẫn mà họ đưa ra.
Hối thúc hành động ngay: Họ cố gắng khiến bạn cảm thấy mình phải thực hiện hành động nào đó ngay lập tức nếu không bạn sẽ gặp một bất lợi nào đó.

Các loại scam thường gặp hiện nay

1. Scam qua mạng xã hội

Gần đây có rất nhiều trường hợp nạn nhân bị kẻ gian hack tài khoản mạng xã hội rồi dùng tài khoản đó để giả mạo vay tiền, nhờ chuyển khoản gấp, từ đó lừa tiền của rất nhiều người thân, bạn bè của nạn nhân.

Bên cạnh đó, nhiều scammer tạo nick giả để tiếp cận rồi nhắn tin dụ dỗ, lôi kéo đầu tư kinh doanh. Đến khi nạn nhân tin tưởng và chuyển cho chúng một khoản tiền thì chúng xoá tài khoản và biến mất không chút dấu vết.

2. Scam trúng thưởng

Scammer gửi thông báo trúng thưởng hấp dẫn cho nạn nhân, phần thưởng có thể là xe hơi, tiền mặt, thiết bị điện tử giá trị cao… Tuy nhiên, để nhận được thưởng, họ phải đóng phí nhận thưởng, phí vận chuyển hoặc cung cấp thông tin cá nhân để xác thực.

3. Scam mua bán trực tuyến

Hiện nay việc mua bán trực tuyến trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Một số kẻ xấu đã lợi dụng hình thức này để lừa gạt những người mua hàng thiếu đề phòng. Hình thức scam cũng vô cùng đa dạng:

Gửi hàng giả, hàng nhái hoặc không đúng với mô tả sản phẩm như đã quảng cáo.
Yêu cầu đóng tiền cọc khi đặt hàng, sau đó biến mất, người mua không thể liên lạc.
Giả mạo shop lớn, các kênh mua hàng trực tuyến uy tín. Sau đó thu tiền người mua nhưng không giao hàng.

4. Scam tuyển dụng việc làm

Các scammer đăng tuyển các tin tuyển dụng với mức lương hấp dẫn nhưng công việc lại nhẹ nhàng, không cần trình độ cao. Khi đến phỏng vấn, chúng yêu cầu điền thông tin với mục đích lưu thông tin tuyển dụng, sau đó yêu cầu đóng tiền để giữ chỗ hay mua đồng phục làm việc.

Nghiêm trọng hơn, hình thức scam này có thể lừa đảo để buôn người sang nước ngoài hoặc môi giới làm việc trái phép. Đây là một trong những hình thức scam nguy hiểm nhất mà hiện nay chúng ta cần đề phòng cẩn thận khi tìm kiếm việc làm trên các kênh trực tuyến.

5. Scam qua tin nhắn, cuộc gọi giả mạo

Một hình thức scam thường gặp khác hiện nay nhiều người gặp phải chính là nhận được các cuộc gọi hay tin nhắn giả mạo công an, nhân viên ngân hàng, bưu điện… thông báo hoặc đe dọa người dùng về các trường hợp về lộ thông tin, cập nhật giấy tờ, liên quan đến vụ án, nợ tiền hoặc nhận bưu phẩm bất thường cần xác minh. Chúng sẽ yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân hoặc đến nơi nào đó để giải quyết vấn đề đã nêu.

Ngoài ra, một số kẻ xấu gửi tin nhắn giả mạo yêu cầu người nhận nhấn vào một đường liên kết lạ. Một khi nhấn vào đường liên kết đó, chúng có thể xâm nhập thiết bị điện tử để đánh cắp thông tin, có những trường hợp tệ hơn là mất toàn bộ tiền trong tài khoản ngân hàng.